Wie was Han Fortmann
Hoogleraar Cultuur en Godsdienstpsychologie
Han (Henricus Martinus Maria) Fortmann (1912-1970) was hoogleraar Cultuur en Godsdienstpsychologie in Nijmegen. Hij was priester sinds 1936 en studeerde klassieke talen en psychologie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen waar hij in 1959 tot hoogleraar werd benoemd. Fortmann was zowel religieus als sterk maatschappelijk geëngageerd. Hij was een veel gevraagd spreker en publiceerde een rijk oeuvre aan artikels en boeken.
Het overkoepelend thema van zijn gedachtegoed is de aandacht voor de samenhang tussen lichaam en geest. Centraal daarbij staat het begrip bewustwording. Niet alleen als cultuurfilosofisch concept, ook als 'praxis'; een 'doen' dat een directe ervaring brengt. Fortmann pleitte voor een systematische training in het waarnemen van wat zich in het hier en nu aandient. Hij wees er nadrukkelijk op dat goed waarnemen moeilijker is dan wij vermoeden.
Want zuiver waarnemen wordt belemmerd door onze preoccupatie met ervaringen uit het verleden en door onze hoop of vrees voor de toekomst. Zo wordt het beeld van het heden vertekend en dringt het heden alleen onvolledig of vervormd tot ons door.
Bewustzijn is bij Fortmann de kracht die ieder mens met zichzelf en met de wereld verbindt. Die verbinding is niet alleen gericht op het individu, maar juist ook op de verhouding tussen mensen en op de betrokkenheid bij de maatschappij.
